Wandelen in de bergen terwijl je wonden worden verzorgd

Verhaal
05-08-2022
Voorlezen
Petra zit op bed met de VR bril op

Hoe we virtual reality gebruiken tijdens revalidatie

Hoe kan Virtual Reality (VR) helpen bij de behandeling van mensen die revalideren? Vogellanden onderzoekt de mogelijkheden al jaren. Van de inzet van VR in het opnieuw leren lopen tot het verbeteren van de functie van de arm na een CVA. En als ‘pijnstiller’ tijdens wondbehandelingen. Petra is patiënt bij Vogellanden en vertelt wat VR haar bracht tijdens de wondbehandelingen die ze kreeg na de amputatie van haar onderbenen.

Wat is virtual reality?

Met virtual reality kun je op elke plek in de wereld in een andere wereld stappen. Het is een techniek waarmee je in een grote afgesloten bril kijkt. Hierin zit een scherm, waarop allerlei filmpjes te zien zijn of spellen gespeeld kunnen worden. Deze zijn hier vaak speciaal voor gemaakt. Als je om je heen kijkt met die bril op, zie je alles alsof je in die andere werkelijkheid bent.

Een voorbeeld van wat iemand in een VR bril ziet

Een voorbeeld van wat iemand in de virtual reality bril ziet.

De eerste keer de VR-bril op

“Op 14 februari 2022 werd mijn linker onderbeen geamputeerd. Ongeveer 6 weken later, eind maart, was ook mijn rechter onderbeen aan de beurt. Daardoor heb ik best een tijd bij Vogellanden op de kliniek gelegen. Ik had veel pijn aan mijn benen en de wonden moesten worden verzorgd. Daarvoor kon ik de VR-bril proberen”, vertelt Petra. Sinds januari 2022 is er een virtualreality-bril beschikbaar op de kliniek voor patiënten die veel pijn hebben. Vogellanden onderzoekt of het gebruik van zo’n bril tijdens pijnlijke behandelingen ervoor zorgt dat patiënten de pijn als minder heftig ervaren. Petra probeerde het uit: “De eerste keer vond ik het wel spannend om die bril op te doen. Maar het voelde als een soort ‘explosie’, zo mooi was het wat ik zag! Als ik om me heen keek, zag ik overal bergen. Ik liep achter een man aan die voor me uitliep. Alsof ik erachteraan zweefde.”

Verpleegkundige Janice geeft de VR bril aan Petra

Afleiding in plaats van pijnstilling

Meestal krijgen mensen pijnstillers als ze wonden hebben die schoongemaakt moeten worden. Het idee achter de inzet van VR tijdens de wondbehandeling is dat de beelden zo afleiden, dat dit minder of niet meer nodig is. Petra: “Het verzorgen van mijn wonden deed heel veel pijn. Normaal gesproken luisterde ik weleens muziek als ik veel pijn had. En ik slikte altijd pijnstillers voordat ze de wonden gingen schoonmaken. Daardoor ging de pijn wat naar de achtergrond. Maar dan moest ik alsnog doorbijten. Je bent namelijk geneigd om mee te kijken. Daardoor ben je heel bewust van wat er gebeurt. Met de VR-bril op kon ik gewoon om me heen kijken zodra ik pijn voelde. Dat leidde me af. Ik kon allerlei filmpjes kiezen. Ik ben in Barcelona geweest, in de bergen, in de jungle en in Australië. Doordat ik afgeleid was, ervaarde ik fysieke prikkels anders en voelde ik de pijn dus veel minder. Ik heb toen zelfs geen pijnstilling gebruikt.”

Meer manieren om virtual reality in te zetten

De VR-bril wordt op de kliniek nu alleen ingezet tijdens wondzorg bij patiënten. Maar uiteindelijk is het doel dat meer revalidanten een bril kunnen gebruiken. Niet alleen als ze pijn hebben, maar bijvoorbeeld ook om oefeningen te doen of om te ontspannen. 

Wondbehandeling met VR bril op

De moeite waard om te proberen

Inmiddels is Petra weer thuis en komt ze nog 3 keer per week naar Vogellanden. Haar doel nu: weer leren lopen. “Lopen met de prothese aan mijn rechterbeen gaat steeds beter. Binnenkort krijg ik ook een prothese links.  Vorige week heb ik voor het eerst weer gelopen op beide benen. Tussen de loopbrug, met een soort kruk onder mijn linkerbeen waar ik dan met mijn knie op kan leunen. Dat was fantastisch!”, zegt ze enthousiast terwijl ze een filmpje ervan laat zien. Haar wonden zijn geheeld en de pijnlijke wondbehandelingen zijn gelukkig niet meer nodig. Petra: “Wat ik mensen zou willen meegeven is dat de VR-bril echt werkt. Ik vind het jammer dat veel mensen het niet eens proberen. In mijn ervaring is het echt een uitkomst en dus zeker de moeite waard om te proberen!”

Virtual reality in de revalidatie bij Vogellanden

Naast de inzet van virtual reality bij pijnlijke wondbehandelingen, ontwikkelt Vogellanden samen met Hogeschool Windesheim en V3Rlabs spellen voor de VR-bril. De spellen ondersteunen de therapie die patiënten bij Vogellanden volgen. Zo zijn er spellen ontwikkeld waarin patiënten kunnen oefenen met hun balans, met lopen en met cognitieve strategieën. De nieuwste ontwikkeling is een spel om te oefenen met praten in een virtuele omgeving die net echt lijkt. Denk aan het oefenen met praten op de markt of bij de kassa in de supermarkt.  

De inzet van virtual reality is nog niet standaard in de revalidatiebehandeling bij Vogellanden. Vogellanden blijft de mogelijkheden van VR in de revalidatie verder ontwikkelen en onderzoeken of het extra waarde heeft om dit in te zetten. Zo wordt ook gekeken of het mogelijk is om VR op de langere termijn standaard onderdeel van de revalidatie te maken.