Patricia is maatschappelijk werker

Verhaal
13-09-2022
Voorlezen
Patricia in een portretfoto

Vogellanden ondersteunt patiënten op psychosociaal gebied

Een maatschappelijk werker helpt een patiënt inzicht te geven in zijn of haar gedachtes en gevoelens. En ondersteunt in het omgaan met problemen en vragen die op dat moment spelen, daar wordt het netwerk ook bij betrokken. Patricia is 14 jaar maatschappelijk werker bij Vogellanden.

Wat speelt er op dit moment in iemands leven

‘In de gesprekken die ik heb gaat het vaak over hoe iemand met zijn klachten omgaat. Communicatie met de omgeving is dan een belangrijk onderwerp. Spreekt de patiënt bijvoorbeeld uit dat hij pijn heeft, steeds moe is of worstelt met zijn rol binnen het gezin? Ik merk regelmatig dat hier om verschillende redenen nauwelijks over gesproken wordt. Het helpt om het er wél over te hebben.’

Patricia is met een patiƫnt bezig met de gekleurde blokken

Direct aan de slag met je eigen situatie

‘Patiënten hoeven niet alleen maar te praten bij me, ze mogen ook dingen doen. Zo werk ik met een blokkendoos vol gekleurde blokjes in verschillende groottes. Aan de hand van vragen die ik stel, bouwt de patiënt met deze blokken zijn eigen levenssituatie op tafel. Ik vraag bijvoorbeeld: wat is je kracht of wat helpt je als je je rot voelt? Op elk blokje dat iemand uitzoekt, schrijft hij of zij een term die daarbij hoort. Zoals ‘humor’ of ‘wandelen’. De patiënt ziet uiteindelijk alle kwaliteiten voor zich staan. Ik doe daarna hetzelfde met het onderwerp ‘last'. Bij veel patiënten is pijn of ongemak het grootste blok op de tafel. Daarna bespreken we de invloed die je zelf hebt op je last. Ik vind het prachtig om te zien dat mensen soms letterlijk stil worden door wat ze voor zich zien staan. Het maakt zoveel duidelijk.’ 

blokjes

De kracht van beeld is groot

‘Dat geldt ook voor oefeningen met houten poppetjes. Daarmee beelden we iemands netwerk uit. De patiënt zet ouders, partner, kinderen, vrienden, eigenlijk iedereen die belangrijk is, op tafel. Daarna volgt het gesprek vanzelf. Ik los geen problemen op, maar maak dingen zichtbaar. De kracht van verbeelding is prachtig. Patiënten komen soms stuurloos binnen en op deze manier zien ze vaak weer waar ze zelf invloed op hebben.

Vogellanden werkt met interdisciplinaire teams. Dat betekent dat er een team van specialisten vanuit elk vakgebied, onder leiding van een revalidatiearts, met een patiënt werkt.

We werken nauw samen met de psychologen

‘Maatschappelijk werkers werken direct samen met de psychologen. Regelmatig krijgen we de vraag wat het verschil is tussen beide vakken. Je kunt zeggen dat een maatschappelijk werker samen met de patiënt kijkt naar het hier en nu in zijn leven, in relatie tot de omgeving. Dan gaat het over rollen, doelen en verwachtingen die misschien zijn veranderd na de ziekte of het ongeval. De psycholoog werkt net iets anders. Die stelt vaak een diagnose en geeft advies en behandeling bij psychische problemen, zoals angst, trauma en geheugenklachten.’  

Deze samenwerking maakt de behandeling extra krachtig

'Ik geef een voorbeeld. Jannie, een patiënte die na een heftige ziekte bij mij terecht kwam, was opgevoed vanuit het ‘niet klagen maar dragen’. Ze zorgde altijd heel goed voor haar  gezin maar verwaarloosde zichzelf een beetje. Na haar ziekte vond ze zichzelf helemaal niet meer belangrijk.  En ze bleek een oordeel te hebben over haar rol als moeder. Dat had invloed op haar gezin. We zijn samen in gesprek gegaan over ’wie ben ik, wat wil ik, waar sta ik’, over emoties en verlangens. Haar partner is ook bij een sessie geweest. Onze psycholoog hielp Jannie met behulp van EMDR bij het verwerken van een trauma uit haar jeugd. Ze spraken over vroeger en waarom ze sommige dingen nu doet zoals ze ze doet. Jannie heeft verteld dat ze door beide therapieën echt verder is gekomen. Dat ze weer grip heeft op haar leven.'

Gun het jezelf om kwetsbaar te zijn, hulp te vragen. Elke mens heeft veerkracht. Dan komt de verandering vanzelf.
Patricia
Patricia met patient

Bij kanker en chronische pijn gaat het vaak over loslaten

‘Ik werk regelmatig met mensen die na kanker revalideren. Het programma Leven en kanker loopt al jaren met veel succes. Het thema ‘verlies’ is belangrijk. Verlies van gezondheid en energie. Verlies van autonomie, van een zorgeloze toekomst. Een belangrijk thema binnen de hele revalidatie. Iemands leven raakt compleet ontregeld door wat er is gebeurd. Je moet dan noodgedwongen dingen loslaten die in het ‘oude leven’ logisch waren, zoals een fulltime baan of een druk sociaal leven. Dat is niet gemakkelijk. Vaak vinden patiënten tijdens de revalidatie langzaam de ontspanning terug. En dan wordt het beeld van de toekomst positiever en de pijn vaak minder of beter te dragen.’

Durf om hulp te vragen

‘Ik doe dit werk met heel mijn hart. Ik werkte ooit als doktersassistente maar wist al snel dat ik maatschappelijk werker wilde worden. Ik vind het nog steeds een prachtig vak. Zeker binnen de revalidatie. Mensen weer in hun eigen kracht zetten, te zien hoe zij de regie over hun leven terugvinden. Dat geeft mij voldoening. Wat ik mensen wil meegeven? Gun het jezelf om kwetsbaar te zijn, je open te stellen, hulp te vragen. Elke mens heeft veerkracht. Dan komt de verandering vanzelf.’